ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეამ საქართველოს საკითხზე რეზოლუცია დაამტკიცა. მათივე გადაწყვეტილებით, საქართველოს დელეგაციას აპრილამდე შეზღუდული უფლებამოსილება ექნება.

დოკუმენტში მოცემულია გარკვეული პირობები, რომელთა შესრულებასაც საქართველოს ხელისუფლებას აპრილამდე სთხოვენ. მათ შორის არის „პოლიტიკური პატიმრების გათავისუფლება და ახალი არჩევნების გამოცხადება“.

ასამბლეის წევრები უფლებას იტოვებენ, აპრილში კიდევ ერთხელ გაასაჩივრონ საქართველოს დელეგაციის უფლებამოსილება, თუ რეზოლუციაში მოცემული პირობები არ შესრულდება.

რეზოლუციის სრული ტექსტი:

„1. საპარლამენტო ასამბლეა შეახსენებს, რომ ევროსაბჭოში 1999 წლის 27 იანვარს გაწევრიანებით, საქართველომ აიღო რამდენიმე კონკრეტული ვალდებულება, რომლებიც ჩამოთვლილია ასამბლეის 209 დასკვნაში, ასევე ევროპის საბჭოს წესდების მე-3 მუხლით გათვალისწინებული ვალდებულებები: პლურალისტური დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის პრინციპების დაცვა, ასევე მის იურისდიქციაში მყოფი ყველა პირის ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემა.

2. რეზოლუციაში 2561 (2024) „დემოკრატიის გამოწვევები საქართველოში“, ასამბლეამ უკვე გამოხატა ღრმა შეშფოთება საქართველოში დემოკრატიის მდგომარეობის განგრძობადი და სწრაფი გაუარესების გამო. აღნიშნა რა, რომ 2024 წლის 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები იქნებოდა დე ფაქტო რეფერენდუმი საქართველოს დემოკრატიულ გზასა და საგარეო ორიენტაციაზე, ასამბლეამ კიდევ ერთხელ დაადასტურა თავისი ერთგულება თანამშრომლობისა და დიალოგისადმი საქართველოს ყველა ძალასთან და სამოქალაქო საზოგადოებასთან „ბოლოდროინდელი უკუსვლის შესაბრუნებლად და საქართველოს მიერ ევროპის საბჭოს წინაშე აღებული წევრობის ვალდებულებებისა და პასუხისმგებლობების შესასრულებლად“.

3. უახლესი მოვლენები ადასტურებს ასამბლეის შეშფოთებას. ასამბლეის არჩევნების სადამკვირვებლო დელეგაციის დასკვნები „იწვევს შეშფოთებას არჩევნების შედეგების სისწორესთან დაკავშირებით, კერძოდ, ასახავს თუ არა არჩევნების შედეგები ამომრჩეველთა ნამდვილ ნებას. გარდა ამისა, სერიოზული ეჭვები რჩება იმასთან დაკავშირებით, უზრუნველყოფდა თუ არა საარჩევნო გარემო სამართლიანი არჩევნებისთვის საჭირო პირობებს, რაც ამომრჩევლებს საშუალებას მისცემდა, გაეკეთებინათ ინფორმირებული არჩევანი დაშინებისა და არასათანადო ზეწოლის გარეშე. ეს აისახება ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების რეაქციაში, რომლებმაც გამოხატეს ღრმა უნდობლობა როგორც შედეგების, ისე ინსტიტუტების მიმართ და კვლავ ეჭვქვეშ აყენებენ არჩევნების შედეგებს“. არჩევნების შემდეგ საქართველოში დაიწყო მასშტაბური დემონსტრაციები, ოპოზიციურმა პარტიებმა ბოიკოტი გამოუცხადეს პარლამენტს და მოითხოვეს არჩევნების ხელახლა ჩატარება.

4. ქუჩის დემონსტრაციებმა კიდევ უფრო დიდი მასშტაბი მიიღო მას შემდეგ, რაც გამოცხადდა, რომ მთავრობა შეაჩერებდა საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესს. ამ გადაწყვეტილებამ, რომელიც ეწინააღმდეგება მმართველი პარტიის წინასაარჩევნო დაპირებებს, გამოიწვია სოციალური კრიზისი, რომელიც ხასიათდება ქვეყნის პოლიტიკური ინსტიტუტების მიმართ ნდობის სრული დაკარგვით ქართული საზოგადოების თვალში, რაც საფრთხეს უქმნის მათ ლეგიტიმურობას. ეს ასევე აუცილებლად იმოქმედებს საჭირო რეფორმების განხორციელებაზე, რომლებიც დაეხმარებოდა საქართველოს დემოკრატიული უკუსვლის დაძლევაში.

5. ასამბლეა გმობს პოლიციის მიერ ჩადენილ ადამიანის უფლებათა დარღვევებს, მათ შორის დემონსტრანტების წინააღმდეგ ძალის სასტიკ გამოყენებას, რაც არღვევს შეკრების თავისუფლებას, ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების პროგრესურებად ეროზიის, დემოკრატიული გარანტიების დემონტაჟის, სამოქალაქო საზოგადოების შევიწროებისა და სახელმწიფო ინსტიტუტების პოლიტიზაციის ფონზე, რაც ამ არჩევნებამდე დიდი ხნით ადრე დაიწყო. ასევე, გმობს სასამართლო სისტემის ბოროტად გამოყენებას დემონსტრანტების, ჟურნალისტებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლების დასაშინებლად და მათ წინააღმდეგ შურისძიებისთვის, საკითხებს, რომლებიც ჯერჯერობით ხელისუფლების მხრიდან რეაგირების გარეშე რჩება.

6. ამ მხრივ, ასამბლეა მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, გაითვალისწინოს ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები, რომელიც მოცემულია ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესახებ გადაუდებელ დასკვნაში, რომელიც მოთხოვნილ იყო ასამბლეის პრეზიდენტის მიერ. ასევე, ასამბლეა კიდევ ერთხელ მოუწოდებს ხელისუფლებას, გააუქმოს უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონი მისი არსებული ფორმით, დაიცვას შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლება და უზრუნველყოს პასუხისმგებლობა ადამიანის უფლებათა დარღვევებზე და შეწყვიტოს არასამთავრობო ორგანიზაციების სტიგმატიზაცია, რაზეც ასევე გაამახვილა ყურადღება ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა კომისარმა საქართველოში 2025 წლის იანვრის ვიზიტისას.

7. ასამბლეის აზრით, საქართველოს პოლიტიკური ჩიხიდან გამოსვლა და ხელისუფლებასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შორის ნდობის აღდგენა შესაძლებელია მხოლოდ: 7.1. საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან ევროპის საბჭოს ღირებულებებისა და სტანდარტების მიმართ მკაფიო ვალდებულების აღებით და ევროპული ინტეგრაციის გაძლიერებით ქართველი ხალხის უმრავლესობის ევროპული მისწრაფებების შესაბამისად; 7.2. ევროპის საბჭოსთან თანამშრომლობის გაძლიერებული პროცესით, რომელშიც ჩართული იქნებიან როგორც საქართველოს ხელისუფლება, ასევე სხვა ქართული დაინტერესებული მხარეები; 7.3. საქართველოში ინკლუზიური პოლიტიკური პროცესით, რომელშიც ჩართული იქნება ყველა დაინტერესებული მხარე და სოციალური აქტორი, მათ შორის ოპოზიცია და სამოქალაქო საზოგადოება, რათა სასწრაფოდ გამოსწორდეს ბოლო საპარლამენტო არჩევნების დროს დაფიქსირებული ნაკლოვანებები და ხარვეზები; შესწორება 1 რეზოლუციის პროექტში, 7.3 პუნქტის შემდეგ დაემატოს შემდეგი პუნქტი: „ახალი, ნამდვილად დემოკრატიული არჩევნების ორგანიზება, რომელიც ჩატარდება მკაცრი საერთაშორისო მონიტორინგის პირობებში და სახელმწიფო ინსტიტუტებისა და საარჩევნო ადმინისტრაციის პოლიტიკური დამოუკიდებლობის პირობებში“; 7.4. მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ ძალადობრივი  დარბევების, ცემის, არასათანადო მოპყრობის, წამებისა და თვითნებური დაკავების მონაწილე ყველა სამართალდამცავი პირის პასუხისმგებლობის უზრუნველყოფით; 7.5. ყველა პოლიტპატიმრის გათავისუფლებით.

8. ამ მხრივ, ასამბლეა შეახსენებს ევროპის საბჭოს გენერალური  მდივნის ვიზიტს თბილისში 2024 წლის დეკემბერში, რომლის  შემდეგაც რამდენიმე ინიციატივა იყო წამოწყბული

9. ასევე, ასამბლეა იხსენებს, რომ ევროპის საბჭოს წევრი სახელმწიფოების ვალდებულებათა და პასუხისმგებლობათა შესრულების მონიტორინგის კომიტეტის თანამომხსენებლებმა 2025 წლის იანვარში იმყოფებოდნენ საქართველოში და შეხვდნენ წარმომადგენლებს საქართველოს ინსტიტუტებიდან, ასევე ყველა პოლიტიკურ ძალას, არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და სამოქალაქო საზოგადოებას.

10. 2024 წლის 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდგომი მოვლენები, მათ შორის შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების დარღვევები და ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების წინააღმდეგ რეპრესიები, ეწინააღმდეგება საქართველოს წევრობის ვალდებულებებსა და ევროპის საბჭოში გაწევრიანების პასუხისმგებლობებს. შესაბამისად, ასამბლეას სჭირდება მკაფიო გარანტიები ხელისუფლებისგან, რომ ისინი ნამდვილად არიან ვალდებულნი, შეაჩერონ დემოკრატიული უკუსვლა და შეასრულონ თავიანთი წევრობის ვალდებულებები.

11. ამ მოსაზრებების გათვალისწინებით და როგორც დიალოგის შენარჩუნების საკუთარი მზაობის ნიშანი, ასამბლეა, საქართველოს დელეგაციის რწმუნებათა სიგელების გადახედვისა და ქვეყანაში არსებული სიტუაციის საერთო გადაფასების მოლოდინში 2025 წლის აპრილის სესიაზე, გადაწყვეტს დაამტკიცოს ამ სესიაზე საქართველოს დელეგაციის უფლებამოსილება, ამავდროულად მოითხოვს, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ: 11.1. დაუყოვნებლივ დაიწყოს ინკლუზიური პროცესი ყველა დაინტერესებული მხარისა და სოციალური აქტორის მონაწილეობით, მათ შორის მმართველი უმრავლესობის, ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების ჩართვით, რათა სასწრაფოდ გამოსწორდეს ბოლო საპარლამენტო არჩევნების დროს დაფიქსირებული ნაკლოვანებები და ხარვეზები და შეიქმნას საარჩევნო გარემო, რომელიც ხელს შეუწყობს ნამდვილად დემოკრატიული ახალი არჩევნების ჩატარებას რომელიც მომდევნო თვეების განმავლობაში გამოცხადდება; 11.2. მიიღოს დაუყოვნებელი და ეფექტური ზომები, რათა საქართველომ განაახლოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესი, ხალხის ევროპული მისწრაფებების შესაბამისად, და დაჩქარებული ტემპით განახორციელოს საჭირო რეფორმები; 11.3. დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს პოლიციის სისასტიკე და ადამიანის უფლებათა დარღვევები, ეფექტურად გამოიძიოს ეს პრაქტიკა და შეწყვიტოს სამართლებრივი პროცესების ბოროტად გამოყენება დემონსტრანტების, ჟურნალისტებისა და სამოქალაქო ლიდერების შეშინებისა და მათ წინააღმდეგ შურისძიებისთვის, და სრულად დაიცვას გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლება; 11.4. გააძლიეროს თანამშრომლობა ევროპის საბჭოსთან და კეთილსინდისიერად ჩაერთოს ევროპის საბჭოს გენერალური მდივნის მიერ ინიცირებულ პროცესში; 11.5. დაუყოვნებლივ გაითვალისწინოს ასამბლეის მიერ რეზოლუციებში 2438 და 2561 გამოთქმული შეშფოთება და რეკომენდაციები, მათ შორის რეკომენდაცია უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის გაუქმების თაობაზე და შეშფოთება ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსთან დაკავშირებით, რაც უნდა გადაწყდეს ვენეციის კომისიის გადაუდებელი დასკვნების გათვალისწინებით; 11.6. გაათავისუფლოს ყველა პოლიტპატიმარი ასამბლეის 2025 წლის აპრილის სესიამდე; 11.7. გააგრძელოს სრული ჩართულობა ასამბლეის მონიტორინგის პროცედურაში. შესწორება 2 რეზოლუციის პროექტში, პუნქტ 11.7-ის ბოლოში დაემატოს შემდეგი სიტყვები: „და იმუშაოს წინასაარჩევნო პერიოდში მონიტორინგის მექანიზმების ეფექტურად ფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად, რითაც გაძლიერდება დროული გაფრთხილებები ნებისმიერი დემოკრატიული დაღმასვლის წინააღმდეგ“.

12. ამავდროულად, როგორც პოლიციის სისასტიკისა და სხვა ადამიანის უფლებათა დარღვევების მკაფიო დაგმობის ნიშანი, რომლებზეც ჯერჯერობით ხელისუფლების მხრიდან რეაგირება არ მომხდარა, ასამბლეა გადაწყვეტს, შეუჩეროს საქართველოს დელეგაციის წევრებს შემდეგი უფლებები: 12.1. უფლება, იყვნენ შემდეგი კომიტეტების სრულუფლებიანი წევრები ან შემცვლელები: პოლიტიკურ საქმეთა და დემოკრატიის კომიტეტი, მონიტორინგის კომიტეტი, იურიდიულ საქმეთა და ადამიანის უფლებათა კომიტეტი, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მოსამართლეთა არჩევის კომიტეტი და პროცედურის, იმუნიტეტისა და ინსტიტუციურ საქმეთა კომიტეტი; 12.2. უფლება, იყვნენ არჩევნების სადამკვირვებლო დელეგაციების წევრები; 12.3. უფლება, დაინიშნონ მომხსენებლად; 12.4. უფლება, იყვნენ კანდიდატები ასამბლეის პრეზიდენტის, კომიტეტის ან ქვეკომიტეტის თავმჯდომარის ან მოადგილის თანამდებობაზე; 12.5. უფლება, წარმოადგინონ ასამბლეა ევროპის საბჭოს ორგანოებში ბიუროს გადაწყვეტილებით და უფლება, წარმოადგინონ ასამბლეა დროებით საფუძველზე (ბიუროს ან კომიტეტის გადაწყვეტილებით) ღონისძიებებზე, შეხვედრებზე, კონფერენციებზე, რომლებსაც აწყობენ ევროპის საბჭოს ორგანოები, საერთაშორისო ორგანიზაციები ან საპარლამენტთაშორისო ასამბლეები.

13.  ასამბლეა ასევე გადაწყვეტს, შეისწავლოს საქართველოს არასაპარლამენტო ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობის გაძლიერების გზები საქართველოსთან დაკავშირებულ მის ქმედებებში, მათ შორის მონიტორინგის კომიტეტის ფარგლებში.

14. ასამბლეას ექნება შესაძლებლობა, ხელახლა განიხილოს ქართული დელეგაციის უფლებამოსილება, ზემოხსენებული უფლებების შეჩერების ჩათვლით, 2025 წლის აპრილის სესიაზე, მე-11 პარაგრაფში ნახსენებ საკითხებთან დაკავშირებით მიღწეული პროგრესის გათვალისწინებით, მისი პროცედურული წესების მე-9 მუხლით გათვალისწინებული პირობების შესაბამისად“, - ნათქვამია რეზოლუციაში.