რა მდგომარეობაშია ჩვენი მშობლიური ენა და სად გადის ზღვარი ენის გამდიდრებასა და დაბინძურებას შორის

21 თებერვალი 2024, 17:10 5822 ნახვა

რა მდგომარეობაშია ჩვენი მშობლიური ენა და სად გადის ზღვარი ენის გამდიდრებასა და დაბინძურებას შორის

# კონტაქტი

21 თებერვალი მშობლიური ენის საერთაშორისო დღეა. თარიღი იუნესკოს ეგიდით 1999 წელს დაწესდა ენობრივი და კულტურული მრავალფეროვნების შენარჩუნების, განვითარებისა და წარმოჩენის მიზნით.

მსოფლიოში რამდენიმე ათასი ენაა.ქართული ენა ყველაზე რთული ენების ხუთეულშია, ქართული ანბანი მსოფლიოს ყველაზე ლამაზი დამწერლობის ხუთეულში.

რა მდგომარეობაშია ჩვენი მშობლიური ენა და სად გადის ზღვარი ენის გამდიდრებასა და დაბინძურებას შორის -ამ თემაზე დღევანდელი, 21 თებერვლის გადაცემაში ბსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ასოცირებულმა პროფესორებმა მზია ხახუტაიშვილმა და ნანა ცეცხლაძემ ისაუბრეს.

კონტაქტი

ტრადიციულად ყოველ ოთხშაბათს „კონტაქტი“ სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარებაზე ორიენტირებულ თემებს ეთმობა. დღევანდელ გადაცემაში ვისაუბრეთ პროექტზე, რომელსაც არასამთავრობო ორგანიზაცია "საორსა" ბათუმის ამერიკულ კუთხესთან პარტნიორობით ახორციელებს . პროექტის სახელწოდებაა "სოფლად მცხოვრები ქალების ხმა". პროექტის მიზანია ქალთა და გოგონების გაძლიერება, ცნობიერების ამაღლება მათი უფლებების და შესაძლებლობების შესახებ , რაც ხელს შეუწყობს მაღალმთიან აჭარაში მცხოვრებ ქალთა და გოგონათა სოციალურ -ეკონომიკური მდგომარეობის განვითარებას. "კონტაქტის" სტუდიის სტუმარი იყო მამუკა საფარიძე - ბათუმის ამერიკული კუთხის პროგრამების კოორდინატორი. ტელეფონით პირდაპირ ეთერში გვერთვებოდა არასამთავრობო ორგანიზაცია "საორსა" ს დამფუძნებელი ლია ფუტკარაძე
ტრადიციულად ყოველ პარასკევს "კონტაქტში" ტურიზმზე ვსაუბრობთ. გადაცემის პირველი ნაწილი ძალიან მნიშვნელოვან ფაქტს დაეთმო ბათუმი, „World Travel Awards“-ის ნომინაციაზეა წარდგენილი."World Travel Awards“არაოფიციალურად ოსკარის დაჯილდოების ანალოგია. ბათუმისთვის ხმის მიცემა 28 აპრილამდე ნებისმიერ მსურველს ღონისძიების ოფიციალურ საიტზე შეუძლია. გამარჯვებული 8 ივნისს, პორტუგალიის ქალაქ მადეირაში გამართულ დაჯილდოების ცერემონიაზე გამოვლინდება, "კონტაქტის" სტუდიის სტუმარი იყო აჭარის ტურიზმისა და კურორტების დეპარტამენტის საზოგადოებასთან ურთიერთობისა და რეკლამის სამსახურის უფროსი ნინო ხახუბია. გადაცემის მეორე ნაწილში ვისაუბრეთ ზაფხულის ტურისტული სეზონისთვის სამზადისზე. პირდაპირ ეთერში ტელეფონით გვერთვებოდა აჭარის ტურისტული პროდუქტების განვითარების სააგენტოს დირექტორი თინათინ ზოიძე
დღევანდელ გადაცემაში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მხარდაჭერისა და საინფორმაციო უზრუნველყოფის ცენტრის საქმიანობაზე ვისაუბრეთ. "კონტაქტის" სტუდიის სტუმრები იყვნენ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მხარდაჭერისა და საინფორმაციო უზრუნველყოფის ცენტრის კონსულტანტები თომა კაკაბაძე და სოსო ყაზაიშვილი
ყოველ ხუთშაბათს „კონტაქტი“ იმ პროექტებს ეთმობა, რომლებსაც სამთავრობო თუ არასამთავრობო სექტორი საზოგადოების კეთილდღეობისა და ცნობიერების ასამაღლებლად ახორციელებს. დღევანდელ გადაცემაში ვისაუბრეთ საგანმანათლებლო პროექტზე „პროფკავშირების სკოლა“. პროფკავშირული განათლების აღორძინების ისტორია 1963 წელს ავსტრიიდან დაიწყო. 2016 წელს ავსტრიისა და საქართველოს პროფკავშირების გაერთიანებების თანამშრომლობით და ავსტრიის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ფრიდრიხ ებერტის ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით პროფკავშირულმა სკოლებმა თბილისში დაიწყო ფუნქციონირება. ცოტა ხნის წინ კი მსმენელების პირველი ნაკადი მიიღო პროფკავშირების ბათუმის სკოლამ . „კონტაქტის" სტუდიის სტუმრები იყვნენ საქართველოს პროფესიული კავშირების გაერთიანების თავმჯდომარის მოადგილე ეთერ მათურელი და ბათუმის პროფკავშირული სკოლის კოორდინატორი გენო თებიძე.
ყოველ ხუთშაბათს "კონტაქტი" იმ თემებს ეთმობა, რაც სამოქალაქო ცნობიერების ამაღლებას ემსახურება და იმ ღირებულებებს, რაც საზოგადოების წარმატებული განვითარების აუცილებელ პირობას წარმოადგენს. ჩვენი სტუდიის სტუმრები იყვნენ ქალაქ ბათუმის მუნიციპალიტეტის მერიის განათლების, კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის პროგრამების მართვის განყოფილების უფროსი ია შალამბერიძე და ახალგაზრდული ცენტრის პროგრამების კოორდინატორი თეა ვაშაყმაძე
ყოველ ოთხშაბათს „კონტაქტი“ სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარებაზე ორიენტირებულ თემებს ეთმობა. რამდენიმე დღის წინ ქედის LAG-ის წევრები და ღვინის მწარმოებლები პოლონეთიდან დაბრუნდნენ, სადაც სასწავლო ვიზიტით იმყოფებოდნენ. ქართველმა და პოლონელმა მეღვინეებმა ერთმანეთს გამოცდილება გაუზიარეს და ურთიერთთანამშრომლობის პერსპექტივები დასახეს „კონტაქტის" სტუდიის სტუმრები იყვნენ აჭარის სოფლის მეურნეობის სამინისტროს აგრობიზნესის განვითარების განყოფილების უფროსი მერი კაიკაციშვილი და მეღვინე ფერმერი, ქედის ადგილობრივი განვითარების ჯგუფის ხელმძღვანელი გიორგი აბულაძე
25 თებერვალი საბჭოთა ოკუპაციის დღეა დღეს ბოლშევიკური რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციიდან 98 წელი შესრულდა. საქართველოს ეროვნული საბჭოს მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან სამი წლის შემდეგ 1921 წელს საბჭოთა რუსეთის ხელმძღვანელობამ ძალის გამოყენებით საქართველოს დაპყრობის გადაწყვეტილება მიიღო და 25 თებერვალს საბჭოთა ხელისუფლება გამოაცხადა. დღეს საქართველო დამოუკიდებელი ქვეყანაა, თუმცა მისი გარკვეული ნაწილი ოკუპირებულია ისევ რუსეთის მიერ. #საბჭოთა ოკუპაცია, ისტორიული მეხსიერება, პარალელები-ამ თემაზე "კონტაქტის" სტუდიის სტუმარი იყო მწერალი, საზოგადო მოღვაწე , მკვლევარი რამაზ სურმანიძე
#კონტაქტი ტრადიციულად ყოველ პარასკევს „კონტაქტი“ ტურიზმის სფეროს ეთმობა. დღევანდელ გადაცემაში ვისაუბრეთ საერთაშორისო დონეზე რეგიონის ტურისტული პოტენციალის პოპულარიზაციაზე და მოსალოდნელ შედეგებზე აღსანიშნავია, რომ ყოველწლიურად იზრდება იმ ქვეყნების რიცხვი, სადაც აჭარის ტურიზმისა და კურორტების დეპარტამენტი რეგიონის რეკლამირებას ახდენს. საინტერესოა ის ფორმებიც რითაც რეგიონის ტურისტული პოტენციალის პოპულარიზაცია ხდება. „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმარი იყო აჭარის ტურიზმისა და კურორტების დეპარტამენტის საერთაშორისო ტურიზმის სტიმულირების სამსახურის უფროსი მიხეილ კოპლატაძე.
ყოველ ხუთშაბათს „კონტაქტი“ იმ თემებს ეთმობა, რომლებიც სამოქალაქო ცნობიერების ამაღლებას ითვალისწინებს. დღევანდელ გადაცემაში ვისაუბრეთ პროექტზე, რომელიც მიზნად ისახავს ახალგაზრდების უნარ-ჩვევების განვითარებას, კომპეტენტური აზრის ფორმირებას და ცნობიერების ამაღლების ხელშეწყობას საზოგადოებრივი თუ პოლიტიკური მნიშვნელობის საკითხებზე. პროექტს ახორციელებს არასამთავრობო ორგანიზაცია „ აჭარის ახალგაზრდული უმაღლესი საბჭო“ . „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმრები იყვნენ ორგანიზაციის თავმჯდომარე გიგა ფარტენაძე და ახალგაზრდული უმაღლესი საბჭოს წევრები ბაჩუკი ქათამაძე და ზურა ჭაღალიძე
ტრადიციულად, ყოველ ოთხშაბათს „კონტაქტი“ ეთმობა თემებს , რომლებიც სოფლისა და სოფლის მეურნეობის განვითარებაზეა ორიენტირებული. დღევანდელ გადაცემაში საგაზაფხულო სამუშაოების თანმიმდევრობაზე ვისაუბრეთ. გაზაფხულის მოახლოებასთან ერთად სოფლად მცხოვრები ადამიანებისთვის მნიშვნელოვანი პერიოდი იწყება, რადგან ხეხილისა თუ სხვა მცენარეებისგან მიღებული მოსავლის სიუხვე სწორად ჩატარებულ აგროსამუშაოებზეა დამოკიდებული. რა რეკომენდაციების და რჩევების გათვალისწინებაა აუცილებელი - ამ თემაზე „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმარი იყო აჭარის სოფლის მეურნეობის სამინისტროს აგრო-სერვის ცენტრის დირექტორის მოადგილე, სწავლული აგრონომი ლევან ბოლქვაძე.
სამშაბათობით „კონტაქტში“ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ თემებზე ვსაუბრობთ. ვეხებით იმ საკითხებს რომლებზეც ყურადღების გამახვილება მნიშვნელოვანია. დღევანდელი გადაცემა დაეთმო საპილოტე პროგრამას „ბავშვის განვითარებაზე ორიენტირებული პირველადი ჯანდაცვა“. პროგრამა აჭარის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და სოციალური მომსახურების სააგენტოს ჩართულობითა და გაეროს ბავშვთა ფონდის მხარდაჭერით ხორციელდება. .საპილოტე პროგრამა მიზნად ისახავს ზრდა- განვითარების პრობლემების ადრეულ გამოვლენას და საჭირო სერვისებში ამ ბავშვების ადრეულ ჩართვას. პროგრამა აჭარის ხუთივე მუნიციპალიტეტს მოიცავს და მისი სამიზმე ჯგუფი 0-დან 6 წლამდე ბავშვებია. „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმარი იყო აჭარის ჯანდაცვის მინისტრის პირველი მოადგილე ნინო ნიჟარაძე.
#კონტაქტი ყოველ ორშაბათს "კონტატქში" განათლებაზე ვსაუბრობთ. ვეხებით თემებს , რომლებიც ამ სფეროში მიმდინარე პროცესებს ასახავს. პროფესიული განათლება ჩვენი ქვეყნის განათლების სისტემის ერთ-ერთი პრიორიტეტია, თუმცა ამ მიმართულებით ჯერ კიდევ არსებობს ხარვეზები. ცხადია დრო დასჭირდება ისეთი საგანმანათლებლო სისტემის ჩამოყალიბებას , სადაც დაცული იქნება თანაფარდობა ხარისხს, მოთხოვნასა და მიწოდებას შორის. საქართველოს პროფესიული განათლების სისტემის განვითარება, პროფესიული განათლების სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის განსაზღვრა და მისი განხორციელების ხელშეწყობა პროფესიული განათლების შესახებ კანონით რეგულირდება. რა არის პროფესიული განათლების სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის მიზანი , რა სტანდარტებს უნდა აკმაყოფილებდეს პროფესიული სასწავლებელი და პროფესიული მომზადება -გადამზადების პროგრამები რა შემთხვევაში იქნება ეფექტური -ამ თემაზე "კონტაქტის" სტუდიის სტუმრები იყვნენ ბათუმის პროფესიული კოლეჯის „ბლექსი“ დირექტორი გიორგი გოგიტიძე და დირექტორის მოადგილე მაია თოიძე.
დღევანდელ გადაცემაში სოციალურ მეწარმეობაზე ვისაუბრეთ. . დასავლეთის ქვეყნებში სოციალური მეწარმეობა საკანონმდებლო ბაზით რეგულირდება . ჩვენი ქვეყნის საკანონმდებლო ორგანოშიც ინიცირებულია კანონპროექტი სოციალური მეწარმეობის შესახებ და მისი განხილვა საგაზაფხულო სესიაზე იგეგმება. მარეგულირებელი საკანონმდებლო ბაზის არ არსებობის მიუხედავად მატულობს იმ ადამიანების რაოდენობა , რომლებიც თავიანთ თავზე იღებენ სამეწარმეო საქმიანობის გარკვეულ რისკებს და ცდილობენ ინოვაციური მიდგომებით გადაწყვიტონ სოციალური პრობლემები და ამავე დროს დაასაქმონ ის ადამიანები, რომლებსაც ჩვეულებრივ პირობებში დასაქმება უჭირთ . რამდენიმე დღის წინ ახალგაზრდა მეცნიერთა კავშირმა „ინტელექტი“ სოციალური მეწარმეობით დაინტერესებული ქალბატონებისთვის ტრენინგ-სემინარი ჩაატარა. „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმრები იყვნენ ახალგაზრდა მეცნიერთა კავშირის „ინტელექტი“ გამგეობის თავმჯდომარე ლევან გობაძე, ტრენინგის მონაწილეები შორენა დოლიძე და ნათია გოგიტიძე.
#კონტაქტი ტრადიციულად ყოველ ოთხშაბათს სოფლის და სოფლის მეურნეობის განვითარებაზე ორიენტორებულ თემებზე ვსაუბრობთ. დღეს მსოფლიოში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ცილოვანი პროდუქტების წარმოების გადიდებისა და ადამიანთა სრულფასოვანი კვების პროდუქტებით უზრუნველყოფის საკითხს. ამ პრობლემის რეალიზაციაში თავისი წვლილი შეაქვს მეთევზეობას. ჩვენს ქვეყანას აქვს მეთევზეობის განვითარების საუკეთესო პირობები, ამის მიუხედავად თევზსაშენი მეურნეობების საქმიანობა არასტაბილურია . აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ ქვეპროგრამის „აგრო-სექტორის განვითარების საჭიროებათა კვლევები და სტრატეგიის“ ფარგლებში აჭარის რეგიონში თევზსაშენი მეურნეობების განვითარების სტრატეგია შეიმუშავა. რა შეიცვალა აღნიშნული სტრატეგიით და რა გამოწვევების წინაშე არიან მეთევზე-ფერმერები -ამ თემაზე „კონტაქტის“ სტუდიის სტუმარი იყო აკვაკულტურის განვითარების ასოციაციის „ფორეჯი“ ხელმძღვანელი სოფო დიასამიძე.
#კონტაქტი ყოველ სამშაბათს „კონტაქტი“ ჯანდაცვის სფეროს ეთმობა. გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები სადღეისოდ განიხილება, როგორც სიკვდილიანობის ძირითადი მიზეზი მსოფლიოში. თუმცა , ექსპერტები მიიჩნევენ რომ 10-დან 8 შემთხვევაში მათი თავიდან აცილება შესაძლებელია. დღევანდელ გადაცემაში გულის იშემიურ დაავადებაზე ვისაუბრეთ. "კონტაქტის"სტუდიის სტუმარი იყო ექიმი-კარდიოლოგი ლელა დავითაძე
აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს 2019 წლის პრიორიტეტები-ამ თემაზე დღეს, 11 იანვარს "კონტაქტის" სტუდიის სტუმარი იყო აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს დირექტორი ზაურ ახვლედიანი